مشكلات خواب كودكان يكي از شايع ترين علل مراجعه والدين به پزشك متخصص كودكان است. كودكي كه با سختي به رختخواب مي‌رود يا به دفعات زيادي در طول شب بيدار مي‌شود تا حد زيادي سبب مزاحمت خانواده مي‌شود. مطالعه بيماريهاي خواب در كودكان نشان مي‌دهد كه اين بيماريها در كودكان تفاوت قابل توجهي با بيماريهاي خواب بزرگسالان ندارد با اين وجود مشكلات خواب كه طبق تعريف الگوهاي خوابي كه باعث عدم رضايت والدين، كودك يا پزشكان مي‌شود در سنين كودكي بسيار بيشتر از بيمارهاي خواب‌ شايع مي‌باشند.

تشخيص خواب بيمارگونه خيلي سخت است چرا كه در مراحل تكاملي كودكان، اختلافات قابل توجهي در الگوهاي خواب وجود دارد، بطور مثال بيدار شدن مكرر يك شيرخوار 2 ماهه در طول شب غيرطبيعي تلقي نمي‌شود ولي در يك كودك 2 ساله غيرطبيعي است. از طرف ديگر تعريف مشكل خواب بسيار سخت‌تر است چرا كه آستانه تحمل خانواده ها نسبت به عادتهاي خواب كودكان متفاوت است، بطور مثال آنچه كه براي يك خانواده مشكل محسوب مي‌شود ممكن است براي خانواده ديگر حالتي عادي تلقي شود.

كمك به يك خانواده در حل مشكل خواب كودكشان بايد يكي از توانائيهاي اصلي پزشك كودكان باشد و گرفتن يك شرح حال دقيق ارزش صرف وقت را دارد.

خواب در شيرخواران كاملا با خواب بزرگسالان متفاوت است. در شيرخواران كمتر از 6 ماه مرحله خوب REM (مرحله فعال خواب كه در آن حركات سريع چشمها اتفاق مي‌افتد) حدود 50 درصد از زمان خواب آنها را تشكيل مي‌دهد در حاليكه در بزرگسالان اين مرحله فقط 20 درصد زمان كل خواب را شامل مي‌شود. در شيرخواران خواب با يك مرحله فعال REM شروع مي‌شود، برخلاف بزرگسالان كه حدود 90 دقيقه پس از به خواب رفتن وارد مرحله REMمي‌شوند. مرحله REM در شيرخواران به دفعات بيشتري در چرخه خواب تكرار مي‌شود، در نتيجه چرخه‌هاي خواب شيرخواران كوتاهتر است. تا حدود 6 ماهگي مرحله REM غيرفعال (كه به آن خواب آرام يا نامعين نيز گفته مي‌شود) را نمي‌توان به 4 مرحله الكتروانسفالوگرافيكي كه در الگوي خواب بالغين ديده مي‌شود تقسيم‌بندي نمود.

در حدود 6 ماهگي ساختار خواب يك كودك شبيه يك بزرگسال مي‌شود؛ يعني پس از يك دوره تثبيت اوليه كه حدود 10 تا 20 دقيقه طول مي‌كشد شيرخوار از مرحله 1 خواب غير فعال

   Non- REMبه مرحله 3 يا 4 وارد مي‌شود، ممكن است كه دوباره شيرخوار به مرحله 1 بازگردد و چرخه خواب غيرفعال NREM يعني پس از 60 تا 90 دقيقه شيرخوار وارد مرحله REM مي‌شود. در يك سوم اوليه زمان خواب شب شيرخوار بيشتر در خواب عميق مي‌باشد يعني مراحل 3 و 4  NREM. در نيمه دوم خواب شب بيشتر مراحل 2 NREM و REM ديده مي‌شوند.

در نوزادان مدت زمان خواب بطور تقريبا مساوي در بين شب و روز تقسيم مي‌شود. به تدريج در طول سال اول زندگي خواب شبانه يكپارچه مي‌شود يعني خواب شبانه به صورت دوره زماني خواب واحد بدون وقفه مي‌شود و خواب هنگام روز نيز به تدريج تا 3 سالگي كاهش مي‌يابد. از حدود 4 سالگي به بعد بيشتر كودكان نياز به خواب هنگام روز ندارند و پس از آن نيز به تدريج نياز به خواب شبانه كاهش پيدا مي‌كند بطوريكه در حدود نوجواني نيازهاي خواب يك نوجوان شبيه بزرگسالان مي‌شود.

والدين مشتاق هستند كه بدانند بالاخره چه وقتي فرزندشان در تمام طول شب خواهد خوابيد. تحقيقات انجام شده در اين زمينه پاسخهاي گوناگوني را بهمراه داشته است چرا كه:

الف) جمعيتهاي مختلفي مورد آزمون قرار گرفته‌اند.

ب) تعاريف متفاوتي براي بيدار شدن در طول شب استفاده شده .

ج) روشهاي گوناگوني براي بدست آوردن نتايج بكاربرده شده‌اند.

بعنوان يك قاعده؛ صددرصد نوزادان در طول شب بيدار مي‌شوند و به تدريج تا 6 ماهگي بيدار شدنهاي شبانه به 20 تا 30 درصد كاهش مي‌يابد. خوابيدن در طول شب شاخصي است كه پس از رسيدن به آن بطور هميشگي حفظ نمي‌شود بطور مثال كودكاني كه تابحال در طول شب مي‌خوابيدند ممكن است بعلت عوامل اجتماعي دچار بي‌خوابي و مشكل بيدار شدن در طول شب بشوند كه اين حالت جزئي از تكامل مراحل خواب آنها نمي‌باشد.

مطالعات مقطعي نشان مي دهند كه بيدار شدن در طول شب در سالهاي اوليه كودكي شايع است. تقريباً حدود 1 نفر از هر 3 كودك تا سن 4 سالگي به بيدارشدن در طول شب ادامه خواهد داد و براي خوابيدن مجدد نيازمند كمك والدين است.