1- انواع تربيت و تعليم برحسب هدف: از آنجا كه ماهيت انسان همانگونه كه در قبل اشاره كرديم عبارتست از تماميت و اكمال يافتن جسم و روح و برآيند آنها روان (نفس) لذا تربيت نيز از جهت هدف متوجه اين سه سازنده ماهيت اصلي انسان مي‌باشد:

* تربيت جسماني: هدف در اينجا تربيت و تعليم جسم است و آن تنها شامل ورزش نيست بلكه تمام آنچه به نمو و بلوغ و رشد ارتباط دارد در محدوده اين نوع تربيت قرار مي‌گيرد. مثلاً در مورد تغذيه، چگونه غذا خوردن، چه وقت خوردن، چه نوع غذا خوردن، چه اندازه خوردن منظري از مناظر تربيت جسماني است. همين طور در مورد خفتن، چگونه و چه وفت و چه مدت خفتن و چگونه بستري سازگارتر براي سلامت جسم است همگي جزيي از تربيت جسماني است. به اين مثالها مي‌شود مثلاً چگونه نشستن، چگونه راه رفتن، چگ ايستادن و يا چگونه از زمين بار سنگيني برداشتن را كه همه اجزايي از تربيت جسماني هستند افزود.

* تربيت عقلاني – اجتماعي: همان‌گونه كه از عنوان مطلب پيداست توجه اين نوع تربيت بيشتر متوجه عوامل و عناصر رواني، عقلاني و اجتماعي است. مثلاً چگونه حافظه را تقويت كنيم، چگونه آنرا بكار بريم، چگونه در صورت ضعف اصلاح كنيم اينها همگي در چهارچوب تربيت عقلاني، اجتماعي مي‌باشند.

* تربيت روحاني: هدف اين تربيت پرورش روح و كشف فضائل اخلاقي و پروردن آنها در نزد فرد است.

دکتر خضرائی